موضوع: قوانین و مقررات بسکتبال

قوانین و مقررات و ابعاد استاندارد در بسکتبال

1- تعریف:

بازی بسكتبال توسط دو تیم انجام می پذیرد كه هر تیم شامل 5 بازیكن می باشد، هدف آنها عبور دادن توپ از حلقه و ممانعت از گل زدن تیم مقابل است. اندازه زمین بسكتبال باید (28*15) یا (26*14) یا (24*12) باشد و ارتفاع زمین بازی تا سقف سالن باید هفت متر باشد.

تمامی خطوط زمین باید 5 سانتیمتر عرض داشته باشد: شعاع دایره ها باید 08/1 متر باشد. اندازه تخته باید 180 * 05/1 متر باشد كه با فاصله 09/3متر از سطح زمین نصب می گردد.

یك بازی بسكتبال با یك سر داور و یك داور، منشی، وقت نگهدار مسؤول 24 ثانیه، مسؤول تابلو و یك ناظر فنی مسابقات برگزار می شود. بازی بسكتبال با 5 بازیكن شروع می شود و با دو نفر هم می توانند ادامه دهند كمتر از دو نفر بازی انجام نمی شود. بازی در چهار پریوت ده دقیقه ای انجام می شود. بین ده دقیقه اول و دوم یك وقت دو دقیقه استراحت و بین ده دقیقه دوم و سوم كه نیمه اول هم نامیده می شود یك وقت ده تا پانزده دقیقه استراحت و بین ده دقیقه سوم و چهارم یك وقت دو دقیقه ای استراحت انجام می شود. تایم استراحت هر ده دقیقه، یك تایم استراحت یك دقیقه ای و ده دقیقه آخر تیمها می توانند از دو تایم استراحت یك دقیقه ای استفاده نمایند.


2- تخلف ها:

سه ثانیه:

زمانی كه تیمی توپ را در اختیار دارد نباید هیچ یك از بازیكنان آن تیم بیش از سه ثانیه در منطقه ذوزنقه تیم مقابل توقف نمایند. تمامی خطوط منطقه ذوزنقه جزء منطقه محدوده محسوب می شوند .

هشت ثانیه:

زمانی كه بازیكنی مالكیت توپ را در زمین دفاعی خود در اختیار می گیرد بایستی در عرض هشت ثانیه توپ را از زمین خارج كرده و به زمین حمله ببرد.

24 ثانیه:

اگر تیمی مالك توپ شده باشد. باید در عرض 24 ثانیه توپ را وارد حلقه حریف بكند یا به طرف حلقه تیم مقابل شوت بزند در زدن شوت توپ باید حتماً به حلقه بخورد تا 24 ثانیه صفر شود اگر توپ به تخته بخورد 24 ثانیه ادامه می یابد و اگر توپ توسط تیم مقابل اوت شود باز هم 24 ثانیه ادامه می یابد. 24 ثانیه موقعی صفر می شود كه

1- خطا صورت بگیرد
2- بازیكن تیم مقابل با پا توپ را به اوت بیاندازد. اگر دستگاه 24 ثانیه بوق بزند و توپ از دست بازیكن رها شده و در هوا باشد، اگر گل شود گل قبول می باشد. اگر در هوا با دست بازیكنی لمس شود و گل شود گل مردود می باشد .

رانینگ:

موقعی كه بازیكن توپ را در دست گرفته و یك یا دو گام به اطراف برود، رانینگ نام دارد.

پای پیوت:

اگر بازیكنی توپ را در دست داشته و یك پا را ثابت و پای دیگر را به هر طرف كه بخواهد به حركت در آورد پای ثابت را پای پیوت می گویند. اگر بازیكنی با توپ با دو پا همزمان به زمین بیاید هر دو پای او پای پیوت می باشد. اگر یك پای خود را بلند كند پای دیگر به عنوان پای پیوت خواهد بود.


3- خطاها:

خطای شخصی:

1- بلاك كردن
2- شارژ كردن
3- دفاع از پشت سر
4- تماس با دست
5 - نگهداشتن
6- استفاده غیرقانونی از دستها
7- هل دادن
8- اسكرین غیر قانونی خطای شخصی در تمامی حالات جهت بازیكن خاطی اعلام می شود.

خطای طرفین:

خطایی است كه دو بازیكن مخالف روی همدیگر در یك زمان انجام می دهند.


خطای غیر ورزشی:

خطای شخصی است كه به طور عمد روی بازیكن با توپ و یا بدون توپ صورت می گیرد و جریمه آن دو پرتاب آزاد و مالكیت توپ از وسط زمین می باشد.

دیسكالیفه:

هرگونه خطایی خارج از روحیه ورزشكاری را با دیسكالیفه (اخراج از زمین بازی) جریمه و دو پرتاب آزاد و مالكیت توپ از وسط زمین به حریف داده می شود.

خطای فنی:

خطایی است كه بدون برخورد بازیكن بوجود می آید. جریمه آن یك پرتاب آزاد با مالكیت توپ از وسط زمین می باشد. خطای فنی برای بازیكن ذخیره دو پرتاب آزاد با مالكیت توپ و خطای فنی برای مربی و همراه تیم دو پرتاب آزاد و مالكیت توپ است.

خطای تیمی:

در هر ده دقیقه، تیمی كه خطاهای انجام شده آن بیش از 4 خطا باشد، خطای تیمی محسوب می شود و جریمه آن دو پرتاب آزاد توسط بازیكنی كه خطا روی آن اتفاق افتاده است انجام می شود.

ابعاد زمین: برای تورنمنت های المپیك و قهرمانی جهان ، زمین بسكتبال باید 28 متر طول و 15 متر عرض داشته باشد. سالن قانونی حداقل دارای 7 متر ارتفاع و نور كافی و مناسب برای انجام مسابقات است. خط كشی زمین باید با محل استقرار تماشاچیان و تابلوهای تبلیغاتی حداقل 2 متر فاصله داشته باشد. عرض خطوط زمین 5 سانتیمتر است و بگونه ای رسم می شود كه كاملا قابل رویت باشد. دقیقا در مركز زمین دایره ای به شعاع 80/1 متر رسم شده است. همچنین خطی موازی خطوط انتهایی زمین را از وسط به دو قسمت مساوی تقسیم می كند.

منطقه نیمكت ها:
بیرون زمین بازی در سمت میز منشی ، منطقه نیمكت تیم ها است. هر منطقه توسط خطی به طول دو متر در امتداد خط انتهایی و خطی دیگر به طول 2 متر محدود می شود كه با فاصله 5 متر از وسط زمین بصورت عمودی روی خط كناری سمت میز منشی كشیده می شود. در زمان انجام بازی ، اشخاصی كه مجازند در این منطقه (نیمكت تیم) قرار بگیرند عبارتند از مربی ، كمك مربی ، بازیكنان ذخیره و حداكثر 5 نفر همراه تیم كه مدیر ، دكتر ، فیزیوتراپیست ، آمارگیر و مترجم خواهند بود. همراهان تیم یك امتیاز مثبت برای تیم هستند ، ولی رفتار و حركات آنان زیرنظر داوران خواهد بود و درصورت بوجود آمدن شرایط خاص ، داور می تواند تعداد همراهان را كاهش دهد.

منطقه 3 امتیازی:
منطقه سه امتیازی محوطه بیرونی نیم دایره ای به شعاع 25/6 متر است كه مركز آن زیر مركز حلقه بسكتبال است و از خط عرضی 575/1 متر فاصله دارد.

مناطق محدود شده و خطوط دالان پرتاب آزاد:’’منطقه محدود شده‘‘ یا ’’منطقه سه ثانیه‘‘ محوطه ای است بشكل ذوزنقه كه قاعده كوچك آن ’’خط پرتاب آزاد‘‘ می باشد و قاعده بزرگ آن روی خط انتها قرار گرفته است و دو ساق ذوزنقه از خطوط دالان تشكیل شده است. فاصله خط پرتاب آزاد تا خط انتها 80/5 متر است. خطوط دالان به دو انتهای نیم دایره ای به شعاع 80/1 متر می پیوندد كه مركز این نیم دایره نقطه وسط خط پرتاب آزاد می باشد. نیمه مكمل این نیم دایره باید در داخل منطقه محدود شده ، با خطوط منقطع رسم شود. در طول خطوط دالان پرتاب آزاد فواصلی معین با خطوط كوچك مشخص می شود كه در هنگام پرتاب آزاد ، بازیكنان در آن نقاط جاگیری می كنند. فاصله اولین خط تا خط انتها ، 75/1 متر تعیین شده است كه این اندازه از لبه داخلی خط انتها محاسبه می شود. دومین خط به فاصله 85 سانتیمتر بعد از خط اول مشخص شده است. بعد از این دو قطعه ، محوطه ای به نام منطقه آزاد یا خنثی به طول 30 سانتیمتر وجود دارد. سپس سومین محل ، همجوار با منطقه آزاد بطور 85 سانتیمتر درنظر گرفته شده است. خطوطی كه برای نشان دادن این مكانها رسم می شوند ، باید 10 سانتیمتر طول و 5 سانتیمتر عرض داشته باشند و در خارج از مكانهای محدود شده رسم شوند.

تخته و پایه بسكتبال:تخته های بسكتبال از جنس چوپ و به ضخامت 3 سانتیمتر هستند. البته استفاده از شیشه طلقی به همان ضخامت نیز ممكن است. ابعاد تخته باید 80/1 متر افقی و 05/1 متر عمودی و فاصله لبه پایین تخته از زمین 90/2 متر باشد. این ابعاد مخصوص تورنمنت های المپیكی و جهانی است. برای سایر بازی ها اعم ار منطقه ای یا ملی می توان از ابعاد قدیمی (801/ افقی و 20/1 عمودی) استفاده نمود. پس در این صورت فاصله لبه پایین تخته از زمین 75/2 متر می باشد. البته همه تخته هایی كه جدیدا ساخته می شوند باید همان ابعاد مسابقات المپیك و جهانی را داشته باشند. (80/1 متر افقی و 05/1 متر عمودی) یك مستطیل با ابعاد خارجی 45×59 سانتیمتر ، در پشت حلقه بوسیله یك خط به عرض 5 سانتیمتر مشخص شده است كه ضلع پایینی آن كاملا هم سطح با حلقه است. تمامی خطوط ، اگر تخته از جنس طلق باشد باید به رنگ سفید و اگر تخته جنس دیگری داشته باشد باید به رنگ سیاه باشد.
تخته ها طوری نصب می شوند كه عمود بر زمین و موازی با خطوط انتهایی باشند. تخته ها داخل زمین و به فاصله 20/1 متر جلوتر از خطوط انتهایی واقع می شوند. قسمت جلو پایه های تخته حداقل دو متر از لبه خارجی خط انتهایی فاصله دارد و رنگ آن با توجه به رنگ زمین باید كاملا قابل رویت باشد و طوری به زمین متصل گردد كه هنگام برخورد افراد با آن حركت نكند. اگر تخته به پهلو حركت كند ، باید در عرض 4 ثانیه به حالت ثابت و اصلی خود برگردد. تمامی سطح پایین تخته و ارتفاع 35 سانتیمتر از دو طرف تخته باید پوشش داشته باشد. ضخامت این پوشش در سطح پایینی باید 5 سانتیمتر باشد. ارتفاع این پوشش در سطح جلو و عقب تخته نباید بیش از 2 سانتیمتر باشد. آن قسمت از پایه تخته كه بصورت موازی با زمین و در پشت تخته قرار دارد باید با موادی ضربه گیر تا طول 20/1 متر كاملا پوشش داده شود. ضخامت پوشش حداقل 5 سانتیمتر است. تمامی پایه های تخته در قسمت جلو و كنار آن باید با مواد ضربه گیر تا ارتفاع 15/2 متر از زمین پوشانده شود. حداقل ضخامت پوشش 10 سانتیمتر می باشد. پوشش ها باید طوری تهیه شوند كه وقتی فشاری بر آنها وارد می گردد ، بیش از 50% ضخامت به داخل نروند و لبه های تیزی نداشته باشد.

سبدهاسبد بسكتبال از دو قسمت حلقه و تور تشكیل می شود. جنس حلقه از فولاد می باشد و حداقل 6/1 سانتیمتر و حداكثر 2 سانتیمتر ضخامت دارد. قطر داخلی حداقل 45 سانتیمتر و حداكثر 7/45 سانتیمتر است و به رنگ نارنجی رنگ آمیزی می گردد.
در قسمت تحتانی حلقه گیره هایی برای نصب تور وجود دارد ، بطوریكه انگشت داخل آنها نرود. حلقه باید محكم به تخته وصل شود تا هنگام اعمال فشار بر حلقه ، فشار به روی تخته منتقل نگردد. ارتفاع حلقه از سطح زمین باید 50/3 متر و فاصله حلقه تا تخته 15 سانتیمتر باشد.
تورها از نخ سفید رنگ بافته می شوند و حداقل 40 سانتیمتر و حداكثر 45 سانتیمتر بلندی دارند و از زیر حلقه آویزان می گردند. تور باید دارای 12 حلقه برای اتصال به سبد باشد و لبه های تیز نداشته باشد و انگشت به داخل آن فرو نرود. بافت تور به گونه ای است كه توپ هنگام عبور از آن ، مكث كوتاهی می كند. به این ترتیب ، عبور توپ بیشتر قابل تشخیص می باشد كه گیر كردن توپ با پیچیدگی احتمالی و نیز خارج شدن توپ از پشت آن جلوگیری كند.

حلقه های هیدرولیكیمزایای این حلقه ها بشرح زیر است :
1- یكی از محاسن حلقه های هیدرولیكی ، ایمنی بازیكنان و محافظت تخته در مقابل ضربه است.
2- حلقه های هیدرولیكی قادر به تحمل 105 كیلوگرم نیرو بسمت بالا هستند.
3- وقتی حلقه هیدرولیكی رها می شود ، بیش از 30 درجه از حالت افقی منحرف نمی گردد.
4- پس از رها شدن ، حلقه بلافاصله به حالت اولیه بر می گردد.

توپ توپ بسكتبال ، كروی و نارنجی رنگ است و جنس آن از چرم ، پلاستیك و یا مواد مصنوعی است. محیط توپ نباید كمتر از 75 سانتیمتر و بیش از 78 سانتیمتر باشد. وزن توپ باید حداقل 567 گرم و حداكثر 650 گرم باشد. اگر توپ به میزان مناسب باد شده باشد ، وقتی آن را از ارتفاع 80/1 متر رها كنیم ، پس از برخورد با زمین بازی تا ارتفاع 20/1 (حداقل) یا 40/1 (حداكثر) بالا می آید. توجه داشته باشید كه ارتفاع 80/1 متر از پایین توپ و ارتفاع 20/1 و 40/1 از بالای توپ محاسبه می شود. ضمنا عرض باندهای مشكی روی توپ نباید از 635/0 سانتیمتر تجاوز كند.

تیم میزبان باید دو توپ استفاده شده دراختیار قرار دهد كه داوران قانونی بودن توپ را اعلام می كنند و هر دو یا یكی از آنها برای مسابقه استفاده می شود یا با نظر داوران هركدام دراختیار یك تیم جهت گرم كردن قرار می گیرد.